Ostatni pociąg przez Nidę (7). Od wieży ciśnień do obserwatorium ptaków

W zachodniej część trójkąta torowego stacji  Umianowice, gdzie tory zbiegają się w kierunku Jędrzejowa, zlokalizowany jest najwyższy obiekt stacji. To nieczynna od wielu lat kolejowa wieża ciśnień. Kiedyś obiekt zapewniający wodę do nawadniania parowozów, a dzisiaj ... zaniedbany zabytek.

Dwukondygnacyjna, ceglana konstrukcja wieży stoi dla wszystkich otworem. Tak dosłownie, jak i w przenośni. Obiekt pozbawiony jest okien i drzwi. Na dachu pozostała tylko drewniana konstrukcja, ale pokrycie dachowe już dawno odfrunęło z wiatrem. Z powierzchni terenu można dostrzec na dachu łaty i odeskowanie. Drewno poddawane działaniom zmiennych warunków atmosferycznych dawno straciło swoje cechy mechaniczne. Wszystkie drewniane elementy z tego obiektu nadają się tylko do wymiany.

Wieża ciśnień zbudowana została na planie kwadratu ca. 4 x 4 metry. Obie kondygnacje są prawie takiej samej wysokości. Dolna część jest około 0,5 metra wyższa od górnej. Wysokość wieży wynosi ca 8 metrów.

Górna kondygnacja wieży jest lekko wysunięta - na całym obwodzie - nad dolną część. Wykusz o grubości pół cegły wyraźnie odznacza obie kondygnacje od siebie. Górną część wieży ciśnień zajmuje stalowy zbiornik na wodę - w kształcie walca. Skorodowany zbiornik oparty jest na trzech potężnych stalowych dwuteownikach, które oparte są na ścianach zewnętrznych wieży. Dolna część wieży to obecnie puste pomieszczenie.

Tuż przed wejściem do wieży ciśnień znajduje się odkryta studnia z kręgów betonowych, o głębokości około 70 cm. Wspomniałem o niej, bo wychodząc z wieży o mało do niej nie wpadłem. To, co nie stało się moim udziałem, przydarzyło się za chwilę jednemu z uczestników wąskotorowej wycieczki, który wpadł do studni i trochę się poturbował.

Wieża ciśnień na stacji Umianowice to jedna z atrakcji stacji. Zagląda do niej część uczestników wąskotorowych wycieczek. Niewiele w niej można zobaczyć, ale dla amatorów kolejowej architektury i historii jest pewnego rodzaju niespodzianką.

Planowana w najbliższej przyszłości budowa "Ośrodka Edukacji Przyrodniczej na Ponidziu", na terenie zajmowanym przez stację Umianowice, spowoduje przeobrażenie wieży ciśnień w ... obserwatorium dla ptaków. Przynajmniej takie są plany, o których można było się dowiedzieć z enuncjacji prasowych. Ciekawe, co na to konserwator zabytków, bo jeżeli powstanie obserwatorium ptaków, to trzeba będzie wyrzucić zbiornik na wodę ... a z kolejowej wieży ciśnień pozostanie tylko fasada ... ale, czy jest realna alternatywa?

/ zdjęcia z 1 października 2017 roku /

____________________
Znajdziesz też w magazynie TOROWY 12/2021